2019
Bedóm chodzić MIKOŁAJE
6 grudnia w Trójwsi Beskidzkiej ponownie obejrzeć będzie można tradycyjny obrzęd – „Chodzyni Mikołajów”. Młodzież z Zespołu Regionalnego „Istebna” będzie chodzić od domu do domu i pokazywać to archaiczne widowisko, mające znaczenie symboliczne, zwycięstwa dobra nad złem, życia nad śmiercią.
Mikołaje to grupa obrzędowa podzielona na „biołych” i „czornych”, która ukazuje, że na świecie od zawsze obok siebie było dobro i zło, ale też że zawsze na końcu dobro zwycięża. Licząca około 30 osób grupa, w skład której wchodzą wspomniani „bioli: (a więc: Biskup-św. Mikołaj, Kościelny, Paterek – wikary, Ministranci, czy Anioł), „czorni”: (czyli Diabły, Niedźwiedzie, Medula – matka niedźwiedzi, Śmierć, Żyd,). Pojawiają się także przedstawiciele najróżniejszych profesji – Dochtór, Kóminior, Masorz, Gojny czy Fojermón.
Mikołaje stanowią swoisty rodzaj teatru ludowego, który zachowuje się głośno, budzi lęk, ale każdy z niecierpliwością na niego czeka. Całość orszaku prowadzi „Wojok”, który po uzyskaniu zgody gospodarzy wpuszcza najpierw hałaśliwa grupę „czornych”, robiącą zamęt, wykonującą obrzędowe tańce, wprowadzającą strach, a następnie wyprowadza ją z izby i daje pozwolenie grupie „biołych”, która symbolizuje dobro, i po której wejściu zapanowuje spokój. Na końcu pojawia się Cygan z Cyganką i dokonują symbolicznej sprzedaży wcześniej skradzionej gospodarzom rzeczy, zaś po nich, jako ostatnia, do izby wkracza Śmierć, od której jednak można się wykupić drobną ofiarą.
Każda postać ma swoją symbolikę i wyznaczone zadania, całość obrzędu w jednym domu trwa około 10-15 minut i orszak rusza dalej – do następnych gospodarzy. Zwyczaj ten zobaczyć można tylko w Trójwsi Beskidzkiej i tylko w okolicach 6. grudnia.
Źródło: materiały organizatora
