2017
III Zjazd Karpacki za Nami!
III ZJAZD KARPACKI - ISTEBNA 2017
„Jesteśmy dumni, że tutaj żyjemy, że tu jest nasze miejsce w łańcuchu Karpat, które nas wszystkich łączy, tu czujemy swoją moc, wolność, tradycję, piękno przyrody i z serdecznością przyjmujemy przybywających gości. ”
Zawołanie Karpackie
„Jesteśmy rodziną, a jak rodzina się szanuje, to się spotyka. My dzisiaj mamy szansę, żeby wypracować wspólne stanowisko w ważnych dla nas sprawach, żeby dyskutować nie tylko o historii, ale też o przyszłości”
Andrzej Gąsienica - Makowski
Za nami III Zjazd Karpacki w Istebnej– wielkie święto gór i górali, manifestacja naszej tożsamości. W ciągu kilku niezwykłych sierpniowych dni serce Karpat biło właśnie w Istebnej, a beskidzki grónie tętniły dźwiękami muzyki, wspólnego śpiewu, zabawy i modlitwy. To właśnie tutaj, pokonując nieraz setki kilometrów zjechali się górale by spotkać się z sobą i wzorem naszych przodków rozpalić symboliczny płomień watry. W różnorodności barw, strojów, dźwięków, języków mogliśmy odnajdywać na każdym kroku wspólny mianownik, który nas spaja, łączy i ubogaca – karpackość, która jest nie tyle przynależnością do pewnej krainy geograficznej ale czymś znacznie ważniejszym- czymś, co nosimy w sercach.
Nasza karpacka podróż w Istebnej rozpoczęła się 23 sierpnia 2017 roku podczas wspólnego wyjścia i spotkania na Hali Baraniej, gdzie zebrali się Bacowie z różnych stron Karpat, samorządowcy, Wójt Gminy Istebna wraz z radnymi i sołtys wsi Kamesznica, zespoły regionalne, kapele, przedstawiciele licznych stowarzyszeń i oddziałów Związku Podhalan, a także górale z Polski, Czech, Słowacji, Rumunii i Ukrainy. Na Halę Baranią po kilku godzinach wędrówki dotarli także turyści, którzy wspólnie z przewodnikiem Tadeuszem Leżańskim wyruszyli o godzinie 8:00 rano z Koczego Zamku w Koniakowie, by dokładnie w samo południe dołączyć do uczestników zjazdu na hali. Zbór Wołoski rozpoczęto uroczyście sygnałem z trómbit i rogów pasterskich. Przybyłych Ludzi Gór przywitał dobrym słowem ks. Władysław Zązel oraz przedstawiciele Głównych Organizatorów. Następnie Baca Piotr Kohut zaprosił zebranych do wspólnego przemarszu na miejsce gdzie kilkaset lat temu stała wzorcowa bacówka, a obecnie z zebranych kamieni (stanowiących wówczas podstawy koliby) uformowano obelisk i przytwierdzono pamiątkową tablicę informującą o Szlaku Kultury Wołoskiej. Po drodze zebrani mieli okazję zobaczyć również miejsce, w którym stała inna bacówka gdzie 80 lat temu rozpoczęto oficjalnie wiślańskie Święto Gór. W ten sposób historia zatoczyła koło… Po powrocie do koliby - przy której współcześnie Piotr Kohut wypasa owce, piękno folkloru zaprezentowały zebrane zespoły i kapele: Zespół Koniaków, Zespół Wierchy z Milówki, Zespół z Kamesznicy, Zbyszek Wałach zagrał na gajdach, a Czesław Węglarz i Andrzej Maciejowski z Przyjaciółmi zaprezentowali grę na dudach. Następnie zebrani skosztowali przygotowanego przez Józka Michałka klaganego sera, zaś Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Kamesznicy „Proćpok” przygotowało bogaty poczęstunek dla uczestników zboru wołoskiego. To był wspaniały czas kiedy na chwilę można było poczuć namiastkę prawdziwego życia bacy na hali.
W czwartek od samego rana tłoczno było przy Ośrodku Szkoleniowo – Wypoczynkowym Szarotka w Istebnej. Tam bowiem zebrali się uczestnicy konferencji pt. „Wołosi w europejskiej i polskiej przestrzeni kulturowej. Migracje – osadnictwo – dziedzictwo kulturowe” przygotowanej przez prof. Ilonę Czamańską z Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po południu na terenie Ośrodka zorganizowano Małą Scenę III Zjazdu Karpackiego, która zarówno w czwartek jak i w piątek otwarta była dla wszystkich uczestników Zjazdu, mieszkańców i turystów. Na scenie wystąpili m.in.: Kapela Zwyrtni, Kapela Jetelinka, Estrada Regionalna Równica, kapele i soliści z Ukrainy, Rumunii i Polski. Dodatkowo zorganizowano także mini jarmark z lokalnymi produktami i twórczością ludową. Tutaj także górale z Rumunii według receptury z przed kilkuset lat przygotowali do degustacji baraninę.
W piątkowy poranek główni organizatorzy, zaproszeni goście i delegacje udali się na Wzgórze Zamkowe do Cieszyna, by tam oficjalnie rozpocząć III Zjazd Karpacki. W pięknych okolicznościach przyrody, pośród historycznych budowli oraz przy dźwiękach karpackiej muzyki Wójt Gminy Istebna - Henryk Gazurek, Starosta Cieszyński - Janusz Król i Prezes Związku Podhalan w Polsce - Andrzej Skupień przywitali zebranych uczestników, a tym samym oficjalnie otworzyli kilkudniowe Święto Ludzi Gór. Głos zabrali także Europosłowie, samorządowcy, liczni przedstawiciele górskich związków i stowarzyszeń, a także goście z Rumunii, Słowacji i Zaolzia. Następnie zebrani uczestnicy udali się do Zamku Cieszyn aby wziąć udział w konferencji otwierającej dwuletni projekt pt. "Szlak Kultury Wołoskiej" koordynowany na naszym terenie przez Stowarzyszenie Delta Partner z Cieszyna. Po konferencji uczestnicy wrócili do gminy Istebna. Część wzięła udział w Małej Scenie Zjazdu przy OSW Szarotka, zaś część udała się na zwiedzanie atrakcji na terenie Trójwsi Beskidzkiej. Szczególnym uznaniem cieszyły się IV Dni Haftu Beskidzkiego zorganizowane przez Muzeum Regionalne na Grapie w Jaworzynce. Odwiedzający mogli nauczyć się tradycyjnej techniki haftu oraz uczestniczyć w wernisażu wystawy beskidzkiego haftu krzyżykowego. Kustoszki muzeum zaprezentowały także dawny sposób bielenia lnu i czepienia „młoduchy“, co spotkało się ze szczególnym zainteresowaniem zebranych.
W tym dniu odbyło się także piękne wydarzenie przy kościółku MB Fatimskiej w Istebnej na Stecówce. Po 20 latach od pierwszego koncertu "Serce Górala i Groń", Józef Skrzek i kapela Wałasi powrócili na górską polanę na której po raz kolejny wybrzmiały przepiękne nuty granej przez nich muzyki. Dla wszystkich uczestników koncertu było to wydarzenie niezwykle wzruszające i zapadające w serce. Proboszcz parafii ks. Grzegorz Kotarba podziękował za przybycie oraz ofiary złożone na zakup nowych organów do kościoła.
Sobota to kolejny dzień zjazdu obfitujący w szereg wydarzeń. O godzinie 10:00 rano na Trójstyku polsko-czesko-słowackim już po raz 9 zebrali się wierni z trzech krajów, aby pod przewodnictwem biskupów wziąć udział w Międzynarodowej Mszy Św. na Trójstyku. W tym dniu w Koniakowie miał także miejsce Jarmark Pasterski. Jak co roku górale z różnych stron Karpat prezentowali tradycyjne rzemiosło i ginące zawody, a uczestnicy smakowali w przeróżnych rodzajach serów z całego łuku Karpat. O godzinie 13:00 w Istebnej w bacówce pod Złotym Groniem zapłonęła Watra III Zjazdu Karpackiego, a Wójt Gminy Istebna oficjalnie otrzymał Laskę Pasterską. Zebranych gości witał Józef Michałek i baca Henryk Kukuczka ze Stecówki. Przez cały ten czas echo roznosiło dźwięki muzyki granej przez kapelę Zwyrtni i Jetelinka oraz zespoły Regionalne Istebna i Koniaków.
W tym dniu także po raz pierwszy przy okazji Zjazdów odbyło się I Forum Samorządów Karpackich zorganizowane przez Powiat Cieszyński w Kompleksie Istebna Zagroń. Spotkali się na nim przedstawiciele władz rządowych i samorządowych w celu wzajemnej wymiany doświadczeń, rozwiązania problemów i wykorzystania pozytywów w zarządzaniu karpackimi gminami. Dyskutowano m.in. o edukacji regionalnej, potencjale turystycznym i przyrodniczym Karpat, a także na temat Konwencji Karpackiej. Najważniejszą częścią Forum było podpisanie przez zebranych wójtów, burmistrzów, prezydentów i starostów Deklaracji o Współpracy.
Po tych wydarzeniach goście spotkali się w Amfiteatrze pod Skocznią gdzie przez kolejne dwa dni odbywały się występy zespołów, kapel, solistów biorących udział w III Zjeździe Karpackim. Było to prawdziwe Święto Ludzi Gór i uczta dla oczu i uszu. Z tak samo wielkim zainteresowaniem uczestnicy odwiedzali stoiska licznych twórców ludowych i przedstawicieli stowarzyszeń zajmujących się regionalnymi produktami. Wśród wystawców można było m.in. spotkać twórców zajmujących się rzeźbą, haftem, koronką wyrobem miodów, wędlin, serów, produktów ze skóry, strojów regionalnych, koszy, drewnianych akcesoriów, czy nawet Flisaków Pienińskich. Bardzo dużą część twórców ludowych stanowili członkowie Marki Górolsko Swoboda działającej przy PZKO.
Niedziela rozpoczęła się barwnym korowodem w którym udział wzięło kilkaset osób w strojach regionalnych reprezentujących kulturę całych Karpat. Wśród uczestników korowodu obecni byli najmłodsi górale z zespołów z terenu gminy Istebna, zespoły regionalne, przedstawiciele władz samorządowych i kościelnych, bacowie, poczty sztandarowe Związku Podhalan z różnych regionów, reprezentacja 22 Batalionu Piechoty Górskiej i reprezentacja Łemków, przedstawiciele środowisk akademickich i kulturalnych z Rumunii, Ukrainy, Czech i Słowacji, turyści i mieszkańcy gminy Istebna. Korowód ruszył drogą z Istebnej Tartaku do Amfiteatru pod Skocznią, gdzie odbyła się uroczysta Msza Święta pod przewodnictwem biskupa Piotra Gregera, który wygłosił do zebranych homilię. Ważnym akcentem był udział w modlitwie wiernych i procesji z darami delegacji z różnych krajów i środowisk karpackich. Także zagrana przez kapelę Jetelinka i wspólnie odśpiewana "Barka" wzbudziła wśród uczestników mszy wzruszenie i pozostawiła w sercach piękne wspomnienia.
Po Mszy Św. głos zabrali Główni Organizatorzy III Zjazdu Karpackiego oraz zaproszeni Goście. Słowa uznania i podziękowania za organizację i zaproszenie wyrazili między innymi: bp bielsko-żywiecki Piotr Greger, baca Piotr Kohut, Józef Michałek, Wójt Gminy Istebna - Henryk Gazurek, Prezes Związku Podhalan - Andrzej Skupień, poseł Stanisław Szwed, Europosłanka Jadwiga Wiśniewska, prof. Avram Fitiu z Rumunii i Maria Kohut. Po wystąpieniach gości, przy dźwiękach muzyki granej na dudach przez Antoniego Gluzę Wójt Gminy Istebna przekazał Laskę Pasterską na ręcę członka zarządu województwa Małopolskiego Grzegorza Lipca. Tym samym oficjalnie ogłoszono, iż przyszłoroczną stolicą IV Zjazdu Karpackiego zostaje Nowy Sącz. Po oficjalnych ceremoniach nastąpiło dalsze świętowanie III Zjazdu karpackiego, czyli występy zespołów i kapel, degustacja regionalnych produktów i spotkanie z twórcami ludowymi.
Przez cały czas Zjazdowi Karpackiemu przyświeca idea, iż ma to być swobodne spotkanie Ludzi Gór do którego każdy możze się włączyć. Nie ma mieć formuły festiwalowej, ale organizatorzy chcą by uczestnicy dobrowolnie i oddolnie poczuli chęć spotkania się z braćmi z całych Karpat i chcieli uczetniczyć we wszystkich wydarzeniach, które towarzyszą Zjazdom Karpackim.
oprac. A. Legierska, B. Juroszek
W imieniu Wójta Gminy Istebna składamy serdeczne podziękowania tym wszystkim, którzy nawet w najmniejszy sposób przyczynili się do organizacji tego pięknego Święta w gminie Istebna: ks. bp Piotr Greger, Monika Wałach, Marysia Motyka, Urszula Gruszka i Tadeusz Papierzyński wraz z muzykantami i zespołami, kapela Zwyrtni, kapela Wałasi, Józef Skrzek, Jan Kukuczka, właściciele OSW SZarotka - Zbigniew Legierski, Zygmunt Pchełka i Roman Cieślar, baca Henryk Kukuczka, twórcy ludowi z gminy Istebna, Marka Górolsko Swoboda na czele z Janem Ryłko i Leszkiem Richterem, Andrzej Gąsienica - Makowski, Pizzeria Werona, Józef Łupieżowiec, Krzysztof Bury i Zbigniew Koim, Michał Kuźma, Edward Krysta, Jacek Kohut, Piotr Gąsienica, Krzysztof Pawlak, Stowarzyszenie Proćpok z Kamesznicy, ksiądz Tadeusz Pietrzyk, ksiądz Grzegorz Kotarba i Księża dekanatu istebniańskiego, starosta Pavol Gomola, Stowarzyszenie Jana Wałacha, Muzeum Regionalne na Grapie, Muzeum Beskidzkie w Wiśle, Stowarzyszenie Delta Partner z Cieszyna, pracownicy Centrum Pasterskiego w Koniakowie, Maria Legierska, Renata i Stanisław Zowada, Stanisław Legierski z-ca Przewodniczącego Rady Gminy, Strażacy gminy Istebna, Tadeusz Leżański, Zenon Ordecki, Poczty Sztandarowe z Beskidów Śląskiego i Żywieckiego, Gorcy, Pienin, Bieszczad, Podhala i Łemkowszczyzny, przedstawiciele 22 Karpacki Batalion Piechoty Górskiej, Beskidzcy Zbójnicy, Ludzie Gór z Rumunii, Ukrainy, Czech i Słowacji, mieszkańcy gminy Istebna i turyści.
A przede wszystkim dziękujemy za zaangażowanie i organizację Piotrowi i Marii Kohut, Józkowi Michałkowi, Związkowi Podhalan na czele z prezesem Andrzejem Skupniem, Staroście Cieszyńskiemu Januszowi Królowi wraz z Pracownikami, Przewodniczącemu, Radnym i Sołtysom Gminy Istebna, Anecie Legierskiej wraz z pracownikami Gminnego Ośrodka Kultury w Istebnej.
ZAPRASZAMY DO OBEJRZENIA RELACJI I FOTOREPORTAŻY JAKIE UKAZAŁY SIĘ W MEDIACH NA TEMAT III ZJAZDU KARPACKIEGO na profilu fb >>>>>
